UV ışığının faydaları ve zararları

Neden önemli? Riskler neler?

Yoğun UV radyasyonunun cilde ve gözlere zarar verebileceğini kesin olarak biliyoruz. Ancak vücudumuz UV ışığı olmadan yapamaz ve bu ışıktan çeşitli şekillerde faydalanırız. BETTER VISION açıklıyor: Farklı UV ışık tipleri neler? UV ışığının olacak iyi ve kötü yönleri neler? Nasıl faydalanabiliriz? Bize nasıl zarar verebilir?

UV ışığının faydaları

Yaz mevsimi güneşte eğlenmek anlamına gelir! Bir çok kişi için yılın en güzel zamanı budur. Harika havanın tadını çıkarmak için dışarı çıkar ve cadde üstü kafelerde, parklarda ve havuzlarda vakit geçirirler. Kişiler UV ışığı hakkında konuştuğunda çoğunlukla sadece zararlı özelliklerinden bahsederler - ancak UV radyasyonunun bize çeşitli faydaları da vardır. UV ışınları insanlar, bitkiler ve hayvanlar üzerinde çok sayıda metabolik süreci etkiler. Ancak dijital yaşam tarzımız giderek daha çok zamanı içeride geçirmemiz ve gün ışığını daha az görmemiz anlamına gelir. Bu nedenle kendimizi iyi hissetmek ve sağlıklı kalmak için dışarıya sık sık çıkıp dışarıdaki faaliyetlere katılmak daha da önemli hale gelmiştir. Yine de güneşten yeterince korunduğumuzdan emin olmalıyız - bu hem cildimiz hem gözlerimiz için geçerlidir. Tam korunmuş olmak için kaliteli bir güneş gözlüğü veya 400 nm değerine kadar entegre UV filtreli renksiz gözlük camları kullanmanızı öneririz.1 Bunun nedeni UV radyasyonunun gözünüze çeşitli şekillerde zarar verebilmesidir - ama kendimizi korumanın da harika yolları vardır.

UV ışığının zararları

Güneşte çok kalmak şiddetli radyasyon anlamına gelir – bu durum eğer gözlerinizi güneşten korumazsanız ve UV korumalı iyi güneş gözlükleri kullanmazsanız gözler ve cilde zarar verebilir. UV radyasyonunun neden olduğu kronik göz hasarı tedavi edilemez. Ancak UV ışığının olacak gözlerimiz ve cildimiz için olumsuz etkileri tam olarak nelerdir?

UV ışığının neden olduğu göz hasarı

İnsanlar güneş korumasını düşündüğünde ilk akıllarına gelen ciltleridir. Ancak gözlerimiz de UV radyasyonuna duyarlıdır – sadece güneş parlarken değil gölgede de. Sadece öğlen değil tüm gün ve her gün. Bulutlu bir günde bile UV radyasyonu zemin seviyesinde yansıma ve dağılma nedeniyle %70 - 75'e kadar çıkabilir.2 Örneğin su UV radyasyonunun %20'sine kadarını, yeni yağmış kar kabaca %88'ini, kum %25'ini ve beton bir yol yaklaşık %12'sini yansıtır.3

UV koruma açısından ne kadar erken başlarsanız o kadar iyidir – ayrıca hiç bir zaman geç kalmış sayılmazsınız!

Çocukların gözleri UV ışınlarına özellikle duyarlıdır. 20 yaşına geldiğimizde 60 yaşında birinin maruz kalacağı UV radyasyonunun yaklaşık yarısına maruz kalmış oluruz. Yani 20 yaşına gelinceye kadar 20 ile 60 yaşlar arasındaki kadar UV radyasyonu almış oluruz!4

Kendimizi korumazsak göz kapaklarımız ve göz etrafındaki cilde zarar verebilir ve hatta korneayı etkileyen birçok başka hastalığın gelişmesine izin verebiliriz. Bunlar arasında konjonktivit ve fotokeratit (ultraviyole keratiti olarak da bilinir) vardır. Bunlar dağlarda bulabileceğiniz güçlü UV radyasyonunun neden olduğu kornea hasarıyla ilişkili terimlerdir. Sürekli şiddetli ışık durumunda gözümüzün merceğinin bulanıklaşmasına ve erken katarakt gelişmesi riskine yol açarız. UV radyasyonunun göz kapağında tümörlere de neden olduğundan şüphelenilmektedir.

Hem gözlerimizi hem çevre cildi UV radyasyonundan etkin şekilde korumak için hem güneş gözlükleri hem de 400 nm değerine kadar tam UV koruma sağlayan normal saydam gözlük camları kullanmayı öneririz. Bu şekilde bulutlu günler dahil olmak üzere hava nasıl olursa olsun korunursunuz.

Kontak lens kullanıcıları için bir öneri: UV korumalı kontak lensler vardır ama hassas göz kapaklarınızı ve özellikle kenar kısımlarını korumazlar. Bu nedenle gelen ışığı engelleyebilen iyi bir güneş gözlüğü satın almanızı öneririz.  

UV ışığın cildinizde zararlı etkileri

UV radyasyonu cildimize de zarar verebilir. Dışarıda fazla güneşlenmenin ve solaryumda fazla zaman geçirmenin artmış cilt kanseri oranından sorumlu olduğunu biliyoruz. UV ışınlarına maruz kalmak olacak böylece cilt kanserinin temel nedenidir. Bir çok kişinin güneşten korunmak konusunda ilk olarak gözlerini düşünmemesi önemli bir risk oluşturur. Aslında tüm cilt kanseri vakalarının %5-10'u gözlerle ilgilidir.5 Bu hassas bölgenin UV radyasyonundan korunmasını sağlamak için hem güneş gözlükleri hem 400 nm değerine kadar tam UV koruma sağlayan normal gözlükler kullanılmasını öneririz. Bu işlem ayrıca gözler çevresindeki bölgeyi temel olarak UV radyasyonunun neden olduğu erken foto yaşlanmadan koruyacaktır. Aşırı yanmanın sık görülen uzun dönemli etkileri genişlemiş gözenekler ve kan damarları, bağ dokusu hasarı, siyah noktalar ve kuru cilttir. Güneş yanığı ve kızarıklık dışında UV ışık, birlikte sıklıkla "güneş alerjisi" olarak geçen çeşitli belirtilere yol açabilir. Ancak tıpta güneş veya ışık alerjisi diye bir şey yoktur. Aslında kişilerin bahsettiği gerçek bir alerji değil bazı belirtilerdir. Kişilerin güneş alerjisi dediği hastalıklar sıklıkla güneş ışığı ve özellikle ışığın UV kısmıyla ilişkilidir. Örneğin UV radyasyonunun neden olduğu sık görülen bir hastalık güneş egzaması olarak da bilinen polimorfik ışık erüpsiyonudur. Belirtiler tipik olarak cildimizi, bahar ilk geldiğinde yaptığımız uzun yürüyüşte olduğu gibi büyük miktarda güneş ışığına maruz bırakınca ortaya çıkar. İlgili bölgelerde çok kaşıntılı kızarıklık, veziküller veya nodüller oluşur. Kişinin cildine bağlı olarak belirtilerin şiddeti çok farklı olabilir. UV radyasyonuyla ilgili olarak bazı ilaçları almak bir alerji şeklinde ortaya çıkabilen bir reaksiyona bile yol açabilir. Tıp dilinde bu hastalığa fototoksik veya foto alerjik dermatit denmektedir.

Acne aestivalis sıklıkla UV ışık nedenli hasarla bağlantılı olarak ortaya çıkar. Ciltte kaşıntılı kırmızı bölgeler, cilt üzerinde noktalar, veziküller ve nodüller oluşur. "Akne" terimi aslında yanıltıcıdır çünkü bu tam klasik bir akne değildir - sadece belirtiler benzerdir. Bu reaksiyon aslında kendine özgü bir güneş egzaması tipidir. Acne aestivalis şiddetli UVA radyasyonu nedeniyle oluşur ama temel olarak güneş kremine alerjik bir reaksiyondur. Tam neden bilinmese de UV radyasyonun yağlı güneş kremi üzerindeki etkisinin cildin yağ bezlerinde iltihap gelişmesine neden olabileceğini biliyoruz. Bu reaksiyon yukarıda bahsedilen belirtilere yol açacaktır.

Öneri: Bazı durumlarda Acne aestivalis hastalığını, düzenli olarak uygulandığında hassas cildi rahatlatan özel bir güneş kremi (uzman satıcılarda bulunur) kullanarak önleyebilirsiniz.

Plajda güneşin tadını çıkarırken, gözlerinizi 400 nm değerine kadar UV filtreli, kaliteli güneş gözlükleri kullanarak koruduğunuzdan emin olun ve radyasyon hasarını önlemek için düzenli olarak yeterince güneş kremi uygulayın. ZEISS PhotoFusion kendiliğinden renklenen gözlük camları 400 nm değerine kadar tam UV korumaya sahiptir.

ZEISS Online Görme Kontrolü Kontrast ve rengi ne kadar iyi görüyorsunuz? Görmenizi hızlı ve kolay bir şekilde buradan kontrol edin!

UV ışığı tam olarak nedir? Nereden gelir?

UV radyasyonun Dünyadaki en büyük kaynağı güneştir. İnsanlar buna sıklıkla "UV ışığı" derler. Ancak fizik açısından bu yanlıştır çünkü bu aslında ışık değil radyasyondur. Beyaz ışık ve radyasyonun her ikisi elektromanyetik dalgalardan oluşur ve tüm dalgaboylarının bir arada olduğu elektromanyetik spektrumun bir parçasıdırlar ama ikisi arasında bir fark vardır: ışık bizim algılayabildiğimiz bir şeydir. "Radyasyon" ise dalgaboyu spektrumunun görünmez kısmıdır ve kızılötesi, X ışınları, mikrodalgalar ve UV ışınları içerir.

The visible spectrum

Farklı UV ışık tipleri

Farklı UV ışın tipleri vardır ve her biri vücudu farklı şekillerde etkiler. Burada UV-A, UV-B ve UV-C tipi radyasyondan bahsedilir.

Farklı UV radyasyonu tipleri

UV-C radyasyonu

(100 - 280 nm) cilt ve retinamıza çok az girer ama büyük bir doz yine de cilt kızarıklığı ve ağrılı göz iltihabına yol açabilir. UVC radyasyonu ayrıca hücreleri imha eder ve bu nedenle suni bir dezenfektan olarak kullanılır. Ancak UV-C radyasyonu hasar oluştursa bile özel önlemler almanız gerekmez çünkü ozon tabakasında tümüyle emilir - ozon tabakasının hasarlı olduğu yerlerde bile.

UV-A radyasyonu/UV-B radyasyonu

UV-A radyasyonu (315 - 400 nm) ve UV-B radyasyonunun (280 ve 315 nm) vücut üzerinde benzer bir etkisi olabilir. Akut orta ve uzun dönemli hasara yol açabilirler:

Akut hasar:
Kararınca maruz kalındığında UV-A ve UV-B ışınları cildi koyulaştırır ama yüksek dozlar örneğin göz kapaklarında kızarıklık, döküntüler, alerjiler veya güneş yanığına neden olabilir. UV-B radyasyonu korneada bir tür hasar olan akut fotokeratite (UV keratiti olarak da bilinir) yol açabilir.

Orta dönemli hasar:
UV radyasyonu konjonktivite yol açabilir.

Uzun dönemli hasar:
UVA radyasyonu cilt yaşlanmasını (foto yaşlanma) hızlandırabilir ve görme yeteneğinizi azaltabilir. Erken başlangıçlı yaşa bağlı maküler dejenerasyon (AMD) riskini arttırır. UVA radyasyonunun göz kapağı kanserine neden olduğundan da şüphelenilmektedir ve korneada tehlikeli değişiklikleri tetikleyip katarakta bile neden olabilir. Dünya çapındaki tüm körlük vakalarının %48'inin nedeni katarakttır - ve yaklaşık yüzde 20'sinde hastalığa neden olmaktan veya şiddetlendirmekten UV radyasyonu sorumludur. Ayrıca UVA ve UVB radyasyonun kısmen melanomdan sorumlu olabileceği konusunda işaretler vardır. Konjonktiva ve kornea kenarında doku büyümesi (örn. Pterygium conjunctivae) ve Pinguekula aşırı UV'ye maruz kalmanın tipik belirtileridir.

Görme Profilim Kişisel görme alışkanlıklarınızı şimdi belirleyin ve kişiselleştirilmiş gözlük camı çözümünüzü bulun.
Yakınınızdaki ZEISS Gözlükçüsünü Bulun

İlgili Makaleler

Gözlüğümü nasıl dezenfekte edebilirim ve yüzümde maske varken gözlük camlarımın buğulanmasını nasıl önleyebilirim?
Tüm güneş gözlükleri eşit değildir DAHA İYİ GÖRME UV koruma, renklendirme, aynalar, polarize camlar, ve diğerleri hakkında bilmeniz gerekenleri kendi gereksiniminize göre doğru güneş gözlüklerini bulmanıza yardımcı olmak üzere açıklar.
Çocuk gözlükleri neden en iyi UV korumayı sağlamalıdır? Bütün ebeveynlerin çocukların gözlerini zararlı Ultraviyole Radyasyonundan (UVR) koruma hakkında bilmesi gerekenler.
En sevdiğiniz aktivite için hangi güneş gözlüğü en uygundur? Her durum için kusursuz bir güneş gözlüğü vardır

İlgili Ürünler